فصلنامه مطالعات ملی - فهرست مقالات

در دوران استعمار فرا نو با جهانی‌سازی مفاهیم فرهنگی، کنترل افکار عمومی ملت‌ها با ایجاد برساخت‌های هویتی و مخدوش سازی مزیت‌های نسبی آن‌ها صورت می‌گیرد؛ چراکه تضعیف قدرت تمدنی رقیبان را از طریق تغییر ... بیشتر

بررسی علل آسیب پذیری نظام آموزشی در پرورش هویت دینی دانش آموزان

معصومه صمدی

دوره 23، شماره 91 ، شهریور 1401، صفحه 33-54

چکیده

پرورش هویت دینی از اولویت های نظام های آموزشی به ویژه آموزش و پرورش است که همواره با آسیب هایی مواجه است. از این روست که هدف این پژوهش بررسی علل آسیب پذیری نظام آموزشی در پرورش هویت دینی دانش آموزان است. ... بیشتر پرورش هویت دینی از اولویت های نظام های آموزشی به ویژه آموزش و پرورش است که همواره با آسیب هایی مواجه است. از این روست که هدف این پژوهش بررسی علل آسیب پذیری نظام آموزشی در پرورش هویت دینی دانش آموزان است. روش پژوهش کیفی است. جامعه تحلیلی متخصصان تعلیم و تربیت، مدیران، مربیان پرورشی و دبیران تعلیمات دینی مدارس دخترانه متوسطه دوره دوم شهر تهران است که با روش نمونه گیری هدفمند بر اساس تجربیات، دغدغه مندی، علاقمندی آن ها به موضوع وشرکت در مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه نیمه ساختار یافته بود.روش تجزیه و تحلیل داده ها تحلیل مضمون بود که به صورت همزمان و پیوسته با فرایند جمع آوری داده ها، تجزیه و تحلیل انجام شد.یافته های حاصله حاکی از این است که عوامل علی آسیب پذیری در پرورش هویت دینی عبارتند از: ضعف سیاست گذاری نظام آموزشی در حوزه های مختلف از جمله رویکرد، تربیت نیروی انسانی ،برنامه ریزی درسی تعلیمات دینی،وگسست ارتباطی بین عوامل موثر در تربیت می باشند. عوامل زمینه ای آسیب پذیری پرورش هویت دینی عبارتند از:کم توجهی به مقتضیات رشدی نوجوان، کم توجهی به ضعف خانواده هادرامرتربیت دینی فرزندان،نگاه انحصاری و ایدئولوزیک نظام سیاسی به پدیده دین می باشد و در بخش عوامل مداخله گر می توان از مدرنیسم، عملکرد ضعیف نهادهای دینی، رسانه، وگروه دوستان یاد نمود..براین اساس لازمه مواجهه با عوامل آسیب پذیر پرورش هویت دینی دانش آموزان در نظام آموزش رسمی و عمومی، بازاندیشی در نقش عوامل سه گانه موثر درپرورش هویت دینی است.

جایگاه هویت ملی در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی (مورد مطالعاتی مصوبات 1390 تا 1400)

حمید هوشنگی؛ رضا سلیمی زاده

دوره 23، شماره 91 ، شهریور 1401، صفحه 57-80

چکیده

شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از نهادهای تصمیم‌گیر در جمهوری اسلامی ایران است که بسیاری از تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران متأثر از این شوراست. هویت ملی نیز به‌عنوان یک مقوله ... بیشتر شورای عالی انقلاب فرهنگی یکی از نهادهای تصمیم‌گیر در جمهوری اسلامی ایران است که بسیاری از تصمیم‌گیری‌های کلان در حوزه فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران متأثر از این شوراست. هویت ملی نیز به‌عنوان یک مقوله فرهنگی و گفتمانی در تصمیمات شورای عالی انقلاب فرهنگی بروز دارد. با توجه به اهمیت هویت ملی، بررسی میزان اهتمام شورای عالی انقلاب فرهنگی به این مقوله ضروری است؛ بنابراین این مقاله تلاش دارد مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از 1390 تا 1400 را از منظر هویت ملی بررسی نماید. در این تحقیق هویت ملی به هفت بعد اجتماعی، فرهنگی، تاریخی، سیاسی، سرزمینی، دینی و ادبی و زبانی تقسیم شده است و ابعاد مذکور در مصوبات ردگیری می‌شوند. برای رسیدن به هدف پژوهش نیز از روش الگوی عملیاتی تحلیل گفتمان استفاده شده است. تحلیل مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی از منظر هویت ملی نشان می‌دهد که حفظ همبستگی و انسجام ملی، حاکمیت آموزه‌های قرآنی، گسترش زبان فارسی، احیای حافظه تاریخی، حفظ فرهنگ ایرانی اسلامی، رشد بصیرت سیاسی و جذب نخبگان ذیل محور کلان تمدن اسلامی به هویت ملی ایرانی شکل داده‌اند. همچنین میزان اهتمام شورای عالی انقلاب فرهنگی به همه ابعاد هویت ملی یکسان نبوده است و بعد سرزمینی در کمترین حد و بعد فرهنگی و ادبی و دینی بیشتر از سایر ابعاد موردتوجه بوده‌اند و ابعاد سیاسی، اجتماعی و تاریخی در میانه این بردار قرار دارند.

مناسبات اقوام در ایران در اندیشه آیت‌‌‌‌الله خامنه‌‌‌‌ای

مهدی مولایی آرانی

دوره 23، شماره 91 ، شهریور 1401، صفحه 83-102

چکیده

یکی از مسائل اصلی در جوامع معاصر، نحوه‌ی همزیستی و مناسبات گروه‌‌‌‌ها و اقوام مختلف در کنار یکدیگر است. این مسئله در جمهوری اسلامی ایران که گروه‌‌‌‌ها و اقوام مختلفی در سالیان و قرون متمادی در آن ... بیشتر

بررسی مقایسه‌ای نقش رسانه‌های جمعی و اجتماعی در احساس تعهد به هویت ملی نوجوانان (موردمطالعه؛ نوجوانان شهر اردبیل)

غلامعلی فرج زاده؛ علی جعفری؛ اصحاب حبیب زاده؛ محمد سلطانی فر

دوره 23، شماره 91 ، شهریور 1401، صفحه 105-124

چکیده

هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه‌ نقش رسانه‌های جمعی و اجتماعی در احساس تعهد به هویت ملی بود. روش تحقیق ازنظر دستیابی به هدف از نوع کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق ... بیشتر هدف از انجام پژوهش حاضر مقایسه‌ نقش رسانه‌های جمعی و اجتماعی در احساس تعهد به هویت ملی بود. روش تحقیق ازنظر دستیابی به هدف از نوع کاربردی و ازنظر شیوه گردآوری اطلاعات از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق مشتمل بر تمامی نوجوانان (11 تا 18 سال) شهر اردبیل به تعداد 50000 است که از بین آن‌ها 380 نفر به‌عنوان نمونه با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته برای رسانه‌ها و پرسشنامه استاندارد سلگی و همکاران (1394) برای تعهد به هویت ملی استفاده شد. برای سنجش اعتبار ابزار تحقیق از اعتبار صوری و برای پایایی ابزار از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که این مقدار برای پرسشنامه‌ها بالاتر از 7/0 به دست آمد. داده‌ها از طریق آزمون‌های t تست و تحلیل واریانس چند متغیره (مانوا) در نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج نشان داد رسانه‌های جمعی و اجتماعی نقش متفاوتی در تعهد هویت ملی و ابعاد آن (اجتماعی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی) در بین نوجوانان دارند. به‌طوری‌که تعهد به هویت ملی و ابعاد آن در بین نوجوانانی که رسانه‌ی غالب آنان از نوع اجتماعی است کمتر از نوجوانانی است که رسانه‌ی غالب آنان از نوع جمعی است. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که 6/21 درصد از تعلق فرهنگی، 9/29 درصد از تعلق تاریخی، 9/16 درصد از تعلق سیاسی و 9/32 درصد از تعلق اجتماعی نوجوانان از طریق تفاوت در اثر نوع رسانه (جمعی و اجتماعی) تبیین می‌شود؛ بنابراین نتیجه گرفته می‌شود که نوع رسانه نقش بسیار مهمی در تعهد نوجوانان از هویت ملی ایفا می‌کند.

بررسی جامعه‌شناختی عوامل مؤثر بر هویت جمعی جوانان شهرستان دشت آزادگان استان خوزستان

عبدالرضا نواح؛ مرضیه شهریاری؛ عماد چلداوی

دوره 23، شماره 91 ، شهریور 1401، صفحه 127-148

چکیده

پژوهش حاضر به بررسی هویت جمعی (هویت ملی و هویت قومی) جوانان عرب می‌پردازد. جامعه آماری این پژوهش متشکل از جوانان 30-18 ساله (مؤنث و مذکر) ساکن شهرستان دشت آزادگان، شامل 29232 نفر است. با استفاده از فرمول کوکران ... بیشتر

تحلیل و نقد رویکردهای ملی‌‌گرایی و تجزیه‌‌طلبی در نهضت جنگل

عباس پناهی

دوره 23، شماره 91 ، شهریور 1401، صفحه 151-169

چکیده

نهضت ‌‌جنگل در دوران هفت‌‌ساله و حتی طی یک صدسال اخیر همواره با اتهام‌‌های تجزیه‌طلبی، مرکزگریزی، تمرد از دولت مرکزی و نظایر آن مواجه بوده است. در سوی دیگر ماجرا، جنگلی‌‌ها در خاطراتشان و حتی در ... بیشتر

مؤلفه‌‌های تجربه‌‌ زیبایی‌‌شناسی و خوانش نقش هویت در ترجیحات آثار معماری

سمیه موسویان

دوره 23، شماره 91 ، شهریور 1401، صفحه 173-195

چکیده

هرگاه معماری از تکیه‌‌گاه‌‌های عینی ساختمان به سمت محیط ناملموس ادراک و تجربه‌ی انسانی حرکت می‌‌کند، پیشبرد درک تجربی زیبایی‌‌شناسی دشوار می‌‌شود. چراکه ماهیت غیرملموس، زودگذر و هیجانی آن‌‌ ... بیشتر هرگاه معماری از تکیه‌‌گاه‌‌های عینی ساختمان به سمت محیط ناملموس ادراک و تجربه‌ی انسانی حرکت می‌‌کند، پیشبرد درک تجربی زیبایی‌‌شناسی دشوار می‌‌شود. چراکه ماهیت غیرملموس، زودگذر و هیجانی آن‌‌ باعث می‌‌شود، سنجش درونی آن با خودآگاهی یا سنجش خارجی آن با مشاهده یا توسط ابزارها با مشکل‌‌ روبه‌‌رو شود. ازاین‌رو یکی از راه‌های ممکن برای شناخت بهتر این نوع از ادراک، توجه به موضوع هویت‌‌مداری در آثار معماری و نقش آن در تشدید احساس زیبایی‌‌شناسانه انسان از فضاست؛ لذا هدف از تهیه مقاله حاضر شناخت توانمندی‌‌های زیبایی‌‌شناسی در معماری ایران در پاسخ به نیازهای مخاطبان و کشف رابطه‌ی میان ترجیحات آن‌‌ها و انطباق آن با موضوعات هویتی مرتبط با ارزیابی‌‌های عاطفی ناشی از تجربه حس خوشایندی فضاهاست. در این راستا این پرسش مطرح می‌‌شود، مؤلفه‌‌‌‌های تبیین‌‌کننده ارزیابی عاطفی فضا چه ارتباطی با حس هویت‌‌مداری و انطباق آن با ترجیحات زیبایی‌‌شناسی کاربران مبتنی بر تجربه آثار معماری دارند؟ بر اساس مؤلفه‌‌ها و معیارهای مرتبط باآنچه مستخرج از ادبیات نظری موضوع بود و با بهره‌‌گیری از نمونۀ جامعۀ آماری 40 نفر زن و تکمیل پرسشنامه‌‌ محقق‌‌ساخته در بازدید حضوری از سه ساختمان فرهنگی منتخب، داده‌‌های حاصل از امتیازها (طیف پنج لیکرتی) با استفاده از تحلیل رگرسیونی ارزیابی شد. نتایج نشان داد؛ مؤلفۀ تبیین‌‌کننده ارزیابی عاطفی کاربران ابتدا از طریق مؤلفه‌‌های هیجانی به دو بعد اصلی 1- حالات هیجانی و 2- مبادله هیجانی، قابل تقسیم‌‌بندی است. حالت هیجانی که تجربه‌ی عاطفی و احساسی کاربر را شامل می‌‌شود و از طریق مؤلفه‌‌های ادراکی، شناختی و انگیزشی تبیین می‌‌گردد، بیشترین ارتباط را با احساس هویتمندی آثار معماری نشان می‌‌دهند. مبادله‌ی هیجانی نیز مبتنی بر تعامل کاربر و تجربه فضایی اوست که نقش مؤلفه‌‌های‌‌ حسی-حرکتی و رفتاری را به‌عنوان عامل مؤثر بر تعامل هیجانی و ارزیابی عاطفی حاصل از آن معین می‌‌کند و به‌صورت غیرمستقیم تحت‌‌تأثیر مؤلفه‌‌های شناختی بر شدت ترجیحات زیبایی‌‌شناسی فضا مؤثر هستند.

دوره 24 (1402)

دوره 23 (1401)

دوره 22 (1400)

دوره 21 (1399)

دوره 20 (1398)

دوره 19 (1397)

دوره 18 (1396)

دوره 17 (1395)

دوره 16 (1394)

دوره 15 (1393)

دوره 14 (1392)

دوره 13 (1391)

دوره 12 (1390)

دوره 11 (1389)

دوره 10 (1388)

دوره 9 (1387)

دوره 8 (1386)

دوره 7 (1385)

دوره 6 (1384)

دوره 5 (1383)

دوره 4 (1382)

دوره 3 (1381)

دوره 2 (1379)

دوره 1 (1378)

دوره و شماره: دوره 23، شماره 91، شهریور 1401، صفحه 1-197

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده