فصلنامه مطالعات ملی - فهرست مقالات

هدف این پژوهش، واکاوی چالش‌های شناختی و اجتماعی ناشی از دگرگونی هویت فردی بر اثر فراگیری زبان بیگانه و سنجش اثرگذاری این سازه بر ساخت هویت ملی فراگیران است. در این راستا دویست و چهار فراگیر زبان انگلیسی ... بیشتر هدف این پژوهش، واکاوی چالش‌های شناختی و اجتماعی ناشی از دگرگونی هویت فردی بر اثر فراگیری زبان بیگانه و سنجش اثرگذاری این سازه بر ساخت هویت ملی فراگیران است. در این راستا دویست و چهار فراگیر زبان انگلیسی برگزیده شدند و به دو پرسشنامه، یکی برای اندازه‌گیری دگرگونی هویت فردی (تغییر در اعتماد به نفس، تغییر جای‌سپار، تغییر افزون، تغییر مولد، ایستایی و دوگانگی) و دیگری برای پیمایش سازه هویت ملی پاسخ گفتند. نتایج به دست آمده، حاکی از رواج تغییر در اعتماد به نفس فراگیران زبان بر اثر یادگیری زبان بیگانه است. بررسی شاخصهای فردی گویش‌وران در این پژوهش، نشان‌دهنده تأثیر سن، جنسیت و سابقه فراگیری بر دگرگونی هویت فردی است. براساس نتایج و برآیندهای مذکور، بروز چالش‌های هویتی بر اثر تقابل ارزش‌های فرهنگی زبان مادری و زبان بیگانه، امری محتمل است. افزون بر این، طبق محاسبات پیش‌بین (رگرسیون)، اثرپذیری چشمگیر هویت ملی از دگرگونی‌های هویتی فردی فراگیران برآورد نشد، بر آن به این معناست که آموزش زبان بیگانه، تهدیدی علیه هویت ملی به شمار نمی‌رود و هم‌چنین می‌تواند در مواردی در انسجام و تکوین هویت ملی فراگیران نقش‌آفرین باشد. با تکیه بر نتایج به دست آمده پیشنهاد می‌شود که جامعۀ هویتی فراگیران زبان بیگانه در نقشه جامعه‌شناختی هویت ایرانیان دیده شود.

صداوسیما و بازنمایی فرهنگ و هویت در جمهوری اسلامی ایران

علی اشرف نظری؛ علی حسن پور؛ ایوب گراوند

دوره 16، شماره 64 ، دی 1394، صفحه 21-40

چکیده

رسانه‌های جمعی، انتقال و هدایت دامنه گسترده‌ای از نمادها، هنجارها، ارزش‌ها، عقاید، پیام‌ها و افکار را در درون جامعه برعهده دارند. این ابزارها توانسته‌اند متأثر از گسترش نقش و جایگاه رسانه‌های جمعی، ... بیشتر رسانه‌های جمعی، انتقال و هدایت دامنه گسترده‌ای از نمادها، هنجارها، ارزش‌ها، عقاید، پیام‌ها و افکار را در درون جامعه برعهده دارند. این ابزارها توانسته‌اند متأثر از گسترش نقش و جایگاه رسانه‌های جمعی، نقش بسیار مهمی در فرآیند برساخته شدن هویت فرهنگ و قدرت ایفا کنند. مقاله می‌کوشد با بهره‌گیری از روش گفتمان، نقش صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران را در هویت‌بخشی به افراد جامعه بررسی کند. در همین راستا بعد از طرح مباحث نظری در باب رسانه، به سیاست‌های سلبی و ایجابی که صداوسیما از طریق آنها به دنبال تثبیت و تدوام گفتمان هویتی است پرداخته می‌شود تا مجاری و سازوکارهای بازنمایی قدرت در گفتمان برتر و پیامدهای هویتی آن در برنامه‌های کودک و نوجوان، سریال، فیلم و برنامه‌های خانوادگی، آگهی‌های بازرگانی شناسایی شوند. صداوسیما با بهره‌گیری از سازوکارهای هویتی، فرهنگی و اعتقادی به تولید و انتشار گفتمان جمهوری اسلامی ایران در درون تمام ساختارهای اجتماعی می‌پردازد. در این تعبیر، با گذار از نظریه‌های کلاسیک که قدرت را به‌عنوان لایه زیرین جامعه و عرصه‌ای مستقل در نظر می‌گرفت، آن را در ارتباط با رفتارها و فرآیندهای قانونی، سیاسی، فرهنگی، روان‌شناختی و ایدئولوژیک می‌بیند که از طریق رسانه‌ها تولید و منتشر می‌شود.

مؤلفه‌های هویت اسلامی و انقلابی در کتاب‌های درسی تاریخ دورۀ تحصیلی متوسطه رشته‌های علوم پایه (1357-1388)

فرهاد پروانه

دوره 16، شماره 64 ، دی 1394، صفحه 41-60

چکیده

مهم‌ترین ابزار نظام آموزش و پرورش برای شکل‌گیری هویت اسلامی و انقلابی در ذهن و ضمیر دانش‌آموزان، کتاب‌های درسی است. از دیدگاه برنامه‌ریزان درسی، کتاب‌های درسی «تاریخ» یکی از ابزارهای مهم رسیدن ... بیشتر

تأملی در مفهوم تصاویر آینده به مثابه ساخت هویت اجتماعی

محسن طاهری دمنه؛ علی اصغر پورعزت؛ محمدمهدی ذوالفقارزاده

دوره 16، شماره 64 ، دی 1394، صفحه 61-76

چکیده

این نوشتار، براساس تفسیری نظرورزانه مترصد پاسخ به این سؤال است که آیا تصاویر آینده می‌توانند هویت‌ساز باشند؟ به لحاظ استعاری، جان‌ مایۀ کلام، اشاره به مقصد مشترک مسافران یک وسیلۀ نقلیه، به جای تأکید ... بیشتر

تحلیل مدل ساختاری ویژگی‌های شخصیتی و هویتی با مصرف‌گرایی در ایران

زهره لطیفی؛ محبوبه حسن شاهی

دوره 16، شماره 64 ، دی 1394، صفحه 77-92

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی و تحلیل مدل ساختاری ویژگی‌های شخصیتی و هویتی با مصرف‌گرایی است. روش پژوهش همبستگی و از نوع مدل‌یابی معادلات ساختاری است و جامعه آماری این پژوهش، شهروندان شهر اصفهان در سال 1392 بودند ... بیشتر

تحلیل رابطه سبک زندگی با هویت فرهنگی جوانان شهر تبریز

صمد عدلی پور؛ لیلی بنیاد؛ نیما بردیافر

دوره 16، شماره 64 ، دی 1394، صفحه 93-114

چکیده

امروزه مسأله هویت فرهنگی به مسأله‌ای جهانی در کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه تبدیل شده است. هویت فرهنگی تنها یکی از هویت‌های جمعی چندگانه انسان است که با سایر هویت‌های او نقش مهمی در تعریف و بازتعرف ... بیشتر

بازنمایی هویت ناحیه‌ای و ملی در کتاب استان‌شناسی هرمزگان، کردستان و سیستان و بلوچستان

اقبال زارعی؛ محمد میرزاده کوهشاهی؛ هاشم ادیبان

دوره 16، شماره 64 ، دی 1394، صفحه 115-132

چکیده

کتاب استان‌شناسی با هدف معرفی و بازنمایی هویت ناحیه‌ای استان‌های مختلف کشور تألیف شده، در مقطع متوسطه تدریس می‌شود. به نظر می‌رسد این کتاب به دلیل تازه تألیف بودن دارای کاستی‌هایی در معرفی هویت ناحیه‌ای ... بیشتر

طراحی لباس ملی با الهام از پوشاک سنتی مردم خراسان جنوبی

آرزو پایدارفرد؛ بهمن نامورطلق؛ فاطمه محجوبی

دوره 16، شماره 64 ، دی 1394، صفحه 133-150

چکیده

همواره مردم مختلف در گوشه و کنار دنیا سعی کرده‌اند لباس سنتی خود را حفظ کنند. بی شک این وظیفه دربارۀ ما ایرانیان نیز صدق می‌کند که به سنت‌های پسندیدۀ پوشش در قطب‌های مهم کشورمان برگردیم. یکی از این قطب‌ها ... بیشتر همواره مردم مختلف در گوشه و کنار دنیا سعی کرده‌اند لباس سنتی خود را حفظ کنند. بی شک این وظیفه دربارۀ ما ایرانیان نیز صدق می‌کند که به سنت‌های پسندیدۀ پوشش در قطب‌های مهم کشورمان برگردیم. یکی از این قطب‌ها خراسان جنوبی است که مهم‌ترین قطب شرق کشور به شمار می‌رود. در طراحی پوشش ملی، ضرورت، «حفظ هویت ایرانی» است. در مقالۀ حاضر به بررسی نقش و فرم، طرح پارچه و شکل لباس در پوشاک سنتی مردمان خراسان جنوبی پرداخته شده است. در این بررسی خصوصیات اقلیمی، آداب و رسوم و باورهای مردم در این ناحیه حائز اهمیت است و پس از آن ضرورت انجام پژوهش حاضر به «کاربردی شدن سنت‌های پوشاک و لباس محلی در شرایط کنونی و تهاجم فرهنگی» اختصاص دارد. از اهداف مقاله، ترویج الگوهای مناسب برای حجاب به واسطۀ شناخت عناصر سنتی پوشاک مردم خراسان جنوبی و انجام پژوهشی علمی و کاربردی در خصوص توسعه فرهنگ بهره‌برداری نو از پوشاک سنتی و محلی و طراحی لباس ملی مناسب با جنسیت، سن و مناسب با فرهنگ و هویت ایرانی و ارزش‌های دینی است. روش انجام تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. گردآوری اطلاعات به شیوۀ کتابخانه‌ای، عکاسی از موزه مردم‌شناسی شهرستان بیرجند و منابع مرتبط با پوشاک از میراث فرهنگی شهرستان بیرجند است. بخشی از تحقیق، میدانی بوده و از طریق بررسی پوشاک روستایی استان خراسان جنوبی و سفر به مناطق روستایی و عکاسی و مصاحبه انجام شده است.

دوره 24 (1402)

دوره 23 (1401)

دوره 22 (1400)

دوره 21 (1399)

دوره 20 (1398)

دوره 19 (1397)

دوره 18 (1396)

دوره 17 (1395)

دوره 16 (1394)

دوره 15 (1393)

دوره 14 (1392)

دوره 13 (1391)

دوره 12 (1390)

دوره 11 (1389)

دوره 10 (1388)

دوره 9 (1387)

دوره 8 (1386)

دوره 7 (1385)

دوره 6 (1384)

دوره 5 (1383)

دوره 4 (1382)

دوره 3 (1381)

دوره 2 (1379)

دوره 1 (1378)

دوره و شماره: دوره 16، شماره 64، دی 1394، صفحه 1-164

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده