فصلنامه مطالعات ملی - فهرست مقالات

نگارنده با اشاره به مختصات فرهنگی ایران در ادوار تاریخی، همانند «ایرانیت»، «دینداری»، «شاهنشاهی»، «تنوع فرهنگی»، «تساهل فرهنگی» و «پیوستار فرهنگی»، معتقد است فرهنگ، ... بیشتر نگارنده با اشاره به مختصات فرهنگی ایران در ادوار تاریخی، همانند «ایرانیت»، «دینداری»، «شاهنشاهی»، «تنوع فرهنگی»، «تساهل فرهنگی» و «پیوستار فرهنگی»، معتقد است فرهنگ، علی‌رغم تجربة تغییرات ـ که ذاتی پدیده‌های اجتماعی است ـ از یک سری عناصر پایدار برخوردار است که از آن با تعبیر «روح ملت‌ها» نام می‌برند. مقالة حاضر در صدد پاسخ گفتن به این سؤال اساسی است که فرهنگ ایرانی، علی‌رغم زمینه‌های گسست، چگونه و با چه سازوکاری توانسته است انسجام طولی و عرضی خود را حفظ کند و مشکل هویتی ایران در سدة اخیر چیست و جنبش‌های گذشته در پی حل کدامین مسائل و مشکلات هستند؟ با مطالعة اسناد تاریخی، در پاسخ می‌توان این فرضیه را برگزید که ایران به دلیل «تنوع جغرافیایی» و «موقعیت جغرافیایی»، در طول تاریخ دارای تنوع بوده و بدین جهت، همواره زمینه برای گسست اجتماعی آن فراهم بوده است. از سوی دیگر، «تفرد معنوی» با دو ویژگی اعتقاد به مبدأ توحیدی و آیندة روشن، خواستار انسجام تاریخی است. ایرانیان برای فائق آمدن بر مشکل «انسجام اجتماعی» و «گسست»، به ایدة «حکیم حکم» رهنمون شدند که در نظام شاهنشاهی تبلور یافت. فرهنگ ایرانی با تمسک به نظام مذکور، علی‌رغم مواجهه با بحران‌های مهمی همچون بحران هلنی، بحران ترکی، و بحران عربی، کلّیت خود را حفظ نموده، توانست عناصر بیگانه را بدون اینکه ماهیت ایرانی خود را از دست بدهد، جذب و هضم نماید. مهم‌ترین بحران ایرانی در قرن اخیر مواجهه با مدرنیتة غربی است. نظام شاهنشاهی به دلیل میل به استبداد و عدم سازگاری با تغییرات محیطی، بی‌کفایتی خود را در پاسخ به مطالبة تاریخی ایرانیان، مبنی‌بر صیانت از کلّیت روح ایرانی، از دست داد؛ ازاین‌روی، جنبش های اصالت‌خواه شکل گرفت. جنبش‌های ایران را، از جمله مشروطه و انقلاب اسلامی که عموماً با شعار «استقلال‌خواهی»، «دین‌مداری» و «استبدادستیزی» در واکنش به استبداد داخلی وتهاجم فرهنگی غرب به منصة ظهور رسیدند، می‌توان در جهت جذب و هضم مدرنیتة غربی تفسیر نمود که در صدد است اصالت ایرانی را همانند سال‌های متمادی سه‌هزارساله صیانت نماید. نظام ولائی مبتنی بر انقلاب اسلامی درواقع پاسخی است به مطالبة تاریخی ایرانیان، مبنی‌بر وجود «حکیم حکم» که بتواند ضمن پاسداشت تنوع فرهنگی، از اصول دینی و هویت ملی حراست کند.

تبلور هویت ملی در کتب درسی بررسی محتوایی کتاب فارسی دوره ابتدایی

علی منصوری؛ آزیتا فریدونی

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 27-46

چکیده

پیوسته در طول تاریخ پرسشِ کیستی و هویت افراد و ملت‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی بشر بوده و این امر در گذر جوامع به دوران مدرن پررنگتر و به‌صورت جدّی مطرح شده است. در ایران نیز در سال‌های اخیر موضوع هویت، ... بیشتر

موقعیت کنونی رشتة زبان و ادبیات فارسی و راهکارهای تقویت آن

حسن ذوالفقاری

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 47-73

چکیده

این مقاله آسیب‌شناسی و توصیف وضعیت آموزش و پژوهش در رشتة زبان و ادبیات فارسی است که ضمن بیان وضع موجود، وضع مطلوب و اولویت‌ها و راهبردها را نیز مشخص می‌کند. مقاله با این فرض نگاشته شده است که وضعیت فعلی ... بیشتر این مقاله آسیب‌شناسی و توصیف وضعیت آموزش و پژوهش در رشتة زبان و ادبیات فارسی است که ضمن بیان وضع موجود، وضع مطلوب و اولویت‌ها و راهبردها را نیز مشخص می‌کند. مقاله با این فرض نگاشته شده است که وضعیت فعلی رشتة زبان و ادبیات فارسی، با توجه به نقش کلیدی و هویتی آن، مناسب نیست و چشم‌انداز علمی، اولویتها، الزامات، راهبردها و سیاستهای توسعهای آن ازسوی نهادهای مسئول طراحی نشده است. اطلاعات ارائه‌شده در این گزارش، بر اساس نظرخواهی خبرگزاری ایلنا از هشتاد شاعر، نویسنده و استاد و حاصل نظرسنجی از آنان دربارة وضعیت زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها، به‌انضمام تمامی منابع معرفی‌شده در پیشینة تحقیق و منابع پایانی است که مبنای تحلیلهای این مقاله قرار گرفته است. مقاله در دو بخش و هر بخش از دو زاویة آموزش و پژوهش این موضوع را بررسی میکند: بخش اول: بررسی و تحلیل وضعیت فعلی (نقاط قوّت و ضعف) رشتة زبان و ادبیات فارسی در دو حوزة پژوهش و آموزش به‌همراه تبیین الزامات؛ بخش دوم:نتیجهگیری و پیشنهادهای راهبردی بر اساس نتایج بخش اول، شامل تبیین سیاستهای توسعهای رشتة زبان و ادبیات فارسی و راهبردهای آن در حوزة آموزش و پژوهش. عمده‌ترین راهکارها و سیاستهای پیشنهادی تقویت رشتة زبان و ادب فارسی عبارت‌اند از: رواج رشتة زبان و ادبیات فارسی و گسترش حوزة قلمرو آن در داخل و خارج کشور؛ توسعة کمّی و کیفی رشتة زبان و ادبیات فارسی؛ کارآفرینی برای دانش‌آموختگان این رشته؛ توانمند کردن استادان و دانشجویان؛ تقویت برنامههای آموزشی و پژوهشی رشتة زبان و ادبیات فارسی؛

هویت ملی و نوزایی فرهنگی در شاهنامه

حسین منصوریان سرخگریه

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 75-99

چکیده

تمامی مؤلفه‌های چهارگانة هویت ملی، اعم از دین، زبان، تاریخ و اساطیر، در شاهنامه مورد توجه قرار گرفته است. ازآنجایی‌که هویت ملی برخاسته از دو منشأ سیاسی و فرهنگی است، می‌توان دین و تاریخ را منشأ سیاسی ... بیشتر تمامی مؤلفه‌های چهارگانة هویت ملی، اعم از دین، زبان، تاریخ و اساطیر، در شاهنامه مورد توجه قرار گرفته است. ازآنجایی‌که هویت ملی برخاسته از دو منشأ سیاسی و فرهنگی است، می‌توان دین و تاریخ را منشأ سیاسی و زبان و اساطیر را منشأ فرهنگی هویت ملی دانست که توجه فردوسی در شاهنامه، عموماً بر وجه فرهنگی هویت ملی است. اگرچه نمی‌توان تعامل دیرینة دین، تاریخ و اسطوره را کتمان کرد، اهتمام فردوسی در شاهنامه به وجه فرهنگیِ هویت ملی، به جهت تأثیرگذاری بیشتر آن در انسجام ملی و نوزایی فرهنگی در عصر غربت و سلطة بیگانگان، آشکارتر است. در این میان، شاید دلیل عمدة تلاش و سعی وافر فردوسی در شاهنامه در دفاع و صیانت از حریم زبان فارسی ـ که اساس وجه فرهنگی هویت ملی است ـ این بوده که با توجه به طبیعت فرهنگ ایرانی که نه تنها در برابر فرهنگ بیگانه منفعل نمی‌شود، بلکه با حوصله و تدبیر آن را در خود هضم می‌کند، این رسالت خطیر را به عهدة زبان فارسی واگذار نماید. به همین دلیل، سعی او در شاهنامه پیشگیری از به حاشیه رانده شدنِ زبان فارسی و عربی‌مآب شدن آن بوده است. همچنین، با احیای زبان فارسی و کارکرد آن در دو حوزة آفرینش ادبی و زیبایی‌شناسی و نیز حوزة تولید مفاهیم مشترک ملی، درواقع تکثرگرایی زبانی را در عصر سامانی که دورة نوزایی فرهنگی است، جامة عمل می‌پوشاند. او با این عمل، بین هویت ملی و نوزایی فرهنگی، پیوند همیشگی و جاودانه برقرار می‌کند.

آموزه‌های شاد زیستن با تکیه بر غزلیّات حافظ شیرازی

علی اکبر باقری خلیلی

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 101-126

چکیده

شادی یکی از ویژگی‌های هویّت ملّی ایرانیان است و اگرچه در ادوار مختلف، فراز و فرودهایی داشته‌ است، مردم ایران، از پیش از اسلام تا بعد از اسلام، هرگز از ضرورت آن غافل نبوده‌اند و آن را به‌عنوان یکی از ... بیشتر شادی یکی از ویژگی‌های هویّت ملّی ایرانیان است و اگرچه در ادوار مختلف، فراز و فرودهایی داشته‌ است، مردم ایران، از پیش از اسلام تا بعد از اسلام، هرگز از ضرورت آن غافل نبوده‌اند و آن را به‌عنوان یکی از عوامل بسیار مؤثر در تحکیم مبانی هوّیت ملّی، تقویت تعلق خاطر به کشور و ملّت، و تجلّی افکار و عواطف در جهت اعتلا و ارتقای منافع ملّی و اعتقادات دینی به شمار می‌آورده‌اند. به‌تدریج، به دلیل چیرگی بیگانگان، استیلای شرایط خاص سیاسی ـ اجتماعی و رواج ذهنیات منفی و روحیات غیراصیل ، شادی رنگ باخت و انزوا و گوشه‌گیری و غم و اندوه شیوع پیدا کرد؛ به‌طوری‌که در عصر حاضر نیز انسان علی‌رغم برخورداری از خدمات صنعتی و فنّاورانة مدرن، به سبب باورهای آنارشیستی و نیهیلیستی، از زخم مزمن دوری از طبیعت و خلأ معنویت و نابسامانی‌های ذهنی ـ روانی رنج می‌برد و هرچه بیشتر به‌سوی اسباب لذّت پیش می‌رود، بیشتر از شادی و آرامش دور می‌افتد؛ زیرا منشأ شادی پاسخ به نیازهای واقعی وجود آدمی و ذهنیّت‌ها و رفتارهای مثبت انسانی است که متأسفانه او به دلیل ازخودبیگانگی از آن غافل مانده است و متأسفانه وضعیت فعلی جهان نیز به پیشروی رنج و غم یاری می‌رساند؛ زیرا حرکت تاریخ جهانی از وحشی‌گری به‌سوی انسان‌گرایی نیست، بلکه حرکت از تیر و کمان به بمب مگاتونی است و لذّت‌جویی آدمیان نیز در حال تغییر مقوله از تملک و مصرف، به انواع مواد مخدّر است. ازاین‌رو، آموزش مبانی و عوامل شادمانی نیاز ناگزیر انسان معاصر است و این موضوع بدون هدفمندی در کنش هستی‌شناسانه و اعتقاد به ضرورت تغییر در جهان بیرون و درون، به‌ویژه ایجاد تغییر در دو بُعد جهان درون: الف) تغییر تصویر خود؛ ب) تغییر تفکر خویش، امکان‌پذیر نخواهد بود و لازمة تغییر تفکر، شناخت درست هستی، پدیده‌ها و جایگاه و نقش انسان در جهان است که در صورت وقوع تغییر تفکر، تبدیل اخلاق و رفتار نیز پدیدار خواهد شد و انسان با پذیرش شرایط تبدیل اخلاق و اقدام به اجرای آنها، خواهد توانست به شادمانی نایل آید. در تحلیل موضوع و موارد فوق و استناد به اهتمام اندیشمندان و فرهیختگان ایران به آموزش عوامل و شرایط شاد زیستن، غزلیّات حافظ شیرازی مورد توجه قرار گرفته است.

جایگاه فرهنگ و زبان فارسی در شبه‌قارۀ هند

مرتضی فلاح

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 127-151

چکیده

ایران و شبه‌قارۀ هند از دیرباز با هم روابط فرهنگی و زبانی و مذهبی و هنری و بازرگانی و صنعتی گسترده‌ای داشته‌اند. پیشینۀ این روابط به دوران مهاجرت آریایی‌ها برمی‌گرد؛ زمانی که این دو ملت شاخۀ هندوایرانی ... بیشتر ایران و شبه‌قارۀ هند از دیرباز با هم روابط فرهنگی و زبانی و مذهبی و هنری و بازرگانی و صنعتی گسترده‌ای داشته‌اند. پیشینۀ این روابط به دوران مهاجرت آریایی‌ها برمی‌گرد؛ زمانی که این دو ملت شاخۀ هندوایرانی را تشکیل می‌دادند و زبان و مذهب و نژادی یگانه داشتند. با گذشت زمان که این دو ملت در دو اقلیم جداگانه ساکن شدند، منش‌ها و خُلق و خوی آنان نیز دگرگون شد. بااین‌حال، مبانی مشترک زبانی و نژادی و فرهنگی آنان هرگز از هم نگسیخت. اسطوره‌ها و انگاشته‌های مشترک ایرانیان و هندوان از همان زمان سامان یافت. با تشکیل حکومت‌های هخامنشی و اشکانی و ساسانی، پیوندهای زبانی و فرهنگی میان این دو قوم ادامه یافت که تاریخ‌نویسان شواهد فراوانی از آن به دست داده‌اند. پس از اسلام این پیوندها فزونی گرفت و به‌‌ویژه از زمان غزنویان، با تسخیر هند توسط محمود غزنوی (329 ق) رو به پیشرفت و فزونی نهاد. از این زمان، زبان فارسی به یکی از زبان‌های مهم شبه‌قارّه تبدیل شد. مهاجرت ایرانیان به هند از قرن هشتم شتاب بیشتری به خود گرفت و نفوذ فرهنگ و زبان فارسی به هند از دورۀ تیموریان به اوج خود رسید. با روی کار آمدن صفویان در ایران سیل مهاجرت شاعران و روشن‌فکران ایرانی به شبه‌قارّه آغاز شد؛ چنان‌که جایگاه و پایگاه فرهنگ و زبان فارسی در این سرزمین از اصفهان، پایتخت صفویان، رونق بیشتری یافت. زبان و ادب فارسی و فرهنگ ایرانی و اسلامی، در مدتی نزدیک به نُه قرن زبان رسمی امرا و دربارهایِ پادشاهان هندوستان به شمار می‌آمد. با نفوذ استعمار انگلیس در این کشور، اندک‌اندک زبان انگلیسی جای زبان فارسی را گرفت و این میراث ارزشمند و مشترک دو ملت، در زمانی کمتر از یک قرن از میان رفت. در این نوشته که به شیوة کتابخانه‌ای و بر مبنای اسنادی است، به روند تاریخی نفوذ زبان و فرهنگ ایران در شبه‌قارۀ هند اشاره می‌کنیم و اوج و فرود آن را نشان می‌دهیم و همسانی‌های زبانی، اساطیری و آیین‌های مشترک این دو سرزمین را بررسی می‌کنیم و برای اثبات مدعای خود شواهدِ تاریخیِ چندی به دست می‌دهیم.

اوست‌ها میراث‌داران ایران فرهنگی در قفقاز (بر پایة مطالعات میدانی سال 2008-2007 میلادی)

حامد کاظم زاده

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 153-181

چکیده

جمهوری‌های اوستیای شمالی و جنوبی، به علت داشتن زبان ایرانی و خصوصیات فرهنگی مشترک با سرزمین ایران، همواره مورد توجه قفقازشناسان بوده‌اند. متأسفانه به دلیل جدا شدن این منطقه از مرزهای ایران‌زمین در ... بیشتر جمهوری‌های اوستیای شمالی و جنوبی، به علت داشتن زبان ایرانی و خصوصیات فرهنگی مشترک با سرزمین ایران، همواره مورد توجه قفقازشناسان بوده‌اند. متأسفانه به دلیل جدا شدن این منطقه از مرزهای ایران‌زمین در جنگ‌های ایران و روس و همچنین به وجود آمدن شوروی کمونیستی در قرن بیستم، اوستیا هویت گذشتة خود را به فراموشی سپرد و ایرانیان نیز به همین علل از اوستیا جز نام نشنیدند. در این نوشتار سعی خواهد شد دلایلی علمی مبتنی بر پژوهش‌های تاریخی دربارۀ ریشۀ مشترک آسی‌ها (اوسِتها) با ایرانیان و همچنین یکی بودن آنها با سکاها، سرمت‌ها و آلان‌ها، و ادامه‌دهندۀ فرهنگ و تمدن ایرانی در شمال دریای مازندران و جبال قفقاز، با بررسی میدانی ارائه شود. شناخت در این زمینه و بررسی تاریخ و فرهنگ این تیرۀ ایرانی، کمک شایانی به بازشناسی فرهنگ ایرانی در قفقاز و گسترۀ جهان ایرانی می‌کند. ارتباطات این اقوام تا یک سدۀ پیش نیز با سرزمین ایران ادامه داشت، ولی با از بین رفتن مرز مشترک، دیگر نامی از آسی‌ها در تاریخ ایران شنیده نشد. همچنین، حوادث اخیر در منطقۀ اوستیا و درگیریهای قومی و نظامی، باعث شد توجهی دوباره به منطقة اوستیا شود که میتواند در سیاست قفقازی نظام جمهوری اسلامی ایران جای بگیرد و ارتباطات از طریق شناخت بیشتر طرفین از یکدیگر به وقوع بپیوندد. به همین منظور، نگارنده در سال گذشته سفری شش‌ماهه به منطقۀ اوستیای شمالی داشت و توانست دادهها و اطلاعات میدانی مناسبی را در حوزۀ تاریخ و فرهنگ اوستها و نگاه آنان به ایران جمعآوری نماید.

پان‌ترکیسم و ایران

کاوه بیات؛ حمید احمدی

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 183-188

چکیده

در میان آثار مربوط به ایدئولوژی‌های الحاق‌گرا در جهان امروز، کمترین میزان ادبیات در گسترة جهان، به پان‌ترکیسم مربوط می‌شود. برای نمونه یک مقایسه میان آثار انگلیسی و فرانسوی‌زبان دربارة پان‌عربیسم، ... بیشتر در میان آثار مربوط به ایدئولوژی‌های الحاق‌گرا در جهان امروز، کمترین میزان ادبیات در گسترة جهان، به پان‌ترکیسم مربوط می‌شود. برای نمونه یک مقایسه میان آثار انگلیسی و فرانسوی‌زبان دربارة پان‌عربیسم، پان‌اسلاویسم ـ صهیونیسم و پان‌ترکیسم، نشان می‌دهد سهم پان‌ترکیسم بسیار اندک است. به‌جز یکی دو کتاب حاشیه‌ای مربوط به نویسندگان ارمنی، تنها اثر معروف و برجسته به زبان‌های غربی، اثر جیکوب لاندو است که مرجع همة پژوهشگران علاقه‌مند به پان‌ترکیسم بوده است. به‌جز این کتاب، هیچ اثر برجسته‌ای به یکی از زبان‌های عمدة دنیا، یعنی انگلیسی‌، اسپانیایی، فرانسه، آلمانی و عربی انتشار پیدا نکرده است. بدین ترتیب می‌توان گفت که اصولاً نه تنها افکار عمومی جهان، بلکه نخبگان تحصیل‌کرده و حتی علاقه‌مندان به مسائل خاورمیانه، آگاهی چندانی به این پدیده یا ایدئولوژی مهم الحاق‌گرای قرن بیستم نداشته‌اند. گذشته از این، در کشورهای منطقه‌ای نیز، به‌ویژه جهان عرب علاقة چندانی به شناخت این ایدئولوژی و سیاست‌های احزاب و جریان‌های پان‌ترکیست وجود نداشته است. بااین‌همه، وضعیت ایران تا حد زیادی متفاوت است و تقریباً می‌توان گفت که بیشتر آثار خارجی مربوط به پان‌ترکیسم و حتی نوشته‌های نویسندگان ارمنی دراین‌باره، به زبان فارسی انتشار پیدا کرده است. علت این علاقه‌مندی افکار عمومی و جامعة فکری ـ سیاسی ایران را به شناخت پدیدة پان‌ترکیسم، در درجة نخست باید در ارتباطی که ایدئولوژی مذکور با منافع ملی و امنیت ایران پیدا می‌کند، و در گذشته نیز کرده است، جست‌وجو کرد. پان‌ترکیسم از همان آغاز، ایران، فرهنگ ایرانی و بخش‌هایی از سرزمین آن را هدف قرار داد و دعاوی الحاق‌گرایانه را با آن دنبال می‌کرد.

پیوند تفاوت‌ها: راهنمای ارتباط کارآمد بین گروهی

ویلیام بی گودیکانست؛ علی کریمی؛ مسعود هاشمی؛ جهانگیر معینی علمداری

دوره 10، شماره 38 ، تیر 1388، صفحه 189-195

چکیده

این کتاب نوشتة ویلیام بی‌. گودیکانْسْت است. این کتاب توسط دکتر علی کریمی‌مله و مسعود هاشمی ترجمه شده و به همت مؤسسة مطالعات ملّی در سال 1383 در 294 صفحه به شمارگان 3000 نسخه منتشر شده است. مقدمه: زمینه‌های ... بیشتر این کتاب نوشتة ویلیام بی‌. گودیکانْسْت است. این کتاب توسط دکتر علی کریمی‌مله و مسعود هاشمی ترجمه شده و به همت مؤسسة مطالعات ملّی در سال 1383 در 294 صفحه به شمارگان 3000 نسخه منتشر شده است. مقدمه: زمینه‌های تئوریک «ارتباط فرهنگی» یکی از شاخه‌های در حال رشد حوزة مطالعات فرهنگی محسوب می‌شود. این رویکردِ بین‌رشته‌ای که روابط فرهنگی را از منظر ارتباطی بررسی می‌کند، در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. شاید گرایش روزافزون پژوهشگران به مسئلة برخورد و تعامل فرهنگ‌ها در این امر مؤثر بوده باشد. به‌هرحال، به دلایل متعدد این تعامل‌ها و برخوردهای بین‌فرهنگی، در دنیای جهانی‌شدة امروز رو به فزونی دارد و همچنین نیاز به شناخت و تحلیل و احیاناً بازسازی محدودیت‌ها و امکانات این فرهنگ‌ها بیشتر احساس می‌شود. در چنین شرایطی، افزایش تعداد آثار منتشرشده در این زمینه نباید تعجب‌آور باشد. اخیراً ترجمة کتابی به قلم یکی از برجسته‌ترین کارشناسان مسائل «ارتباطات فرهنگی»، به نام «ویلیام بی. گودیکانْسْت»، منتشر شده است، وی متخصص «ارتباطات کلامی» و عضو هیئت علمی کالج مطالعات آسیایی ـ آمریکایی در دانشگاه ایالتی کالیفرنیا در «فولرتن» است. گذشته از کتاب حاضر، از میان دیگر آثار وی می‌توان به‌کتاب‌های فرهنگ و ارتباطات بین فردی، ایجاد ارتباط با بیگانگان و قومیت آسیایی آمریکایی اشاره کرد. وی ویراستار کتاب سال ارتباطات و سالنامة ارتباطات بین‌المللی و بین‌فرهنگی نیز بوده است.

دوره 24 (1402)

دوره 23 (1401)

دوره 22 (1400)

دوره 21 (1399)

دوره 20 (1398)

دوره 19 (1397)

دوره 18 (1396)

دوره 17 (1395)

دوره 16 (1394)

دوره 15 (1393)

دوره 14 (1392)

دوره 13 (1391)

دوره 12 (1390)

دوره 11 (1389)

دوره 10 (1388)

دوره 9 (1387)

دوره 8 (1386)

دوره 7 (1385)

دوره 6 (1384)

دوره 5 (1383)

دوره 4 (1382)

دوره 3 (1381)

دوره 2 (1379)

دوره 1 (1378)

دوره و شماره: دوره 10، شماره 38، تیر 1388، صفحه 1-206

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده

چکیده