نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 هیأت علمی علوم سیاسی دانشگاه تهران
2 کارشناس ارشد علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
ساختار آموزش عالی به طور عام و دانشگاه به طور خاص، می‌تواند در طول زمان نقشی محوری در آموزش علوم و فرهنگ و جامعه‌پذیری افراد جامعه ایفا کرده و در فرایند «ملت‌سازی» و هویت‌بخشی تأثیر زیادی برجای بگذارد.
نظام آموزش عالی از طریق توزیع فرصت‌های برابر، امکان راهیابی افراد مستعد و نخبگان متلق به همة گروه‌های اجتماعی را به مجامع علمی و سپس به چرخة قدرت فراهم ساخته و از این طریق نقش مهمی در تحکیم همبستگی ملی به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم توسعة سیاسی و اجتماعی ایفا می‌کند. همبستگی ملی در این چارچوب به معنای «حضور فیزیکی هم‌زمان مجموعه‌ای از افراد»، «احساس عاطفی مشترک» و «اشتراک در توجه و آگاهی متقابل» می‌باشد که در قالب عناصری مانند پیوندهای احساسی مشترک، فعالیت، تعامل و عناصر هنجاری اشتراکی قابل درک است.
روش مورد استفاده در پژوهش حاضر، روش توصیفی ـ تحلیلی می‌باشد. انتخاب این روش به طور عمده متأثر از نیاز به آمار شد کمّی دانشگاه‌ها در دورة پس از انقلاب اسلامی ایران (به‌طور مشخص در مقطع زمانی 1368-1384) و هم‌چنین تحلیل و تبیین نسبت این رشد کمی با فرایند همبستگی ملی می‌باشد.
نتیجه آن که، نیروهای اجتماعی جدید برخاسته از فرایند آموزشی دانشگاه‌ها به دلیل برخورداری از سطح بالای سواد و آموزش، رشد طبقة متوسط جدید، تقویت فرهنگ جامعوی و ارتقاء سطح مشارکت اجتماعی و سیاسی نسبت به مسائل اجتماعی و سیاسی، دارای احساس هویت مشترک بوده و به واسطه امکان خودآگاهی هویتی، ظرفیتهای جدیدی برای ارتقاء فرایند همبستگی ملی ایجاد میکنند.
کلیدواژه‌ها
)