مدرسه خان از منظر ویژگی معماری و مضامین، از بناهای شاخص دوره صفویه شیراز است؛ اما باوجود ویژگی‌های تزئینی خاصِ هشتی ورودی مدرسه، تاکنون خوانش مؤلفه‌های هویتی موجود در آن انجام نشده است و این درحالی ...
بیشتر
مدرسه خان از منظر ویژگی معماری و مضامین، از بناهای شاخص دوره صفویه شیراز است؛ اما باوجود ویژگی‌های تزئینی خاصِ هشتی ورودی مدرسه، تاکنون خوانش مؤلفه‌های هویتی موجود در آن انجام نشده است و این درحالی است که ارتباط مفهومی بین کالبد و مضمون کتیبه‌ها و نقوش موجود در فضای هشتی وجود دارد؛ لذا این پژوهش بر آن است با روش توصیفی ـ تحلیلی، به بررسی مفاهیم نهفته در هشتی ورودی این بنای تاریخی بپردازد. در این پژوهش، براساس بررسی‌های میدانی، به مستندسازی و خوانش متون و مضمون کتیبه‌های مدرسه برای یافتن ارتباط‌های تطبیقی پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که طراحی اضلاع ورودی و بدنه‌های مدرسه و نگارش آیات بر دیوارها و پوشش گنبدی آن می‌تواند وجود ارتباط میان ابعاد و مؤلفه‌های معماری مدرسه خان شیراز در رابطه با وجوه هویتی آن و همچنین، آرا و دیدگاه‌های فلسفی ملاصدرا را بیان نماید. مضامین شیعی، اسلامی و عرفانی در نگارش و جانمایی نقوش نمادین و کتیبه‌ها از دیگر مصادیق هویتی دینی بناست. پرتکرارترین مضامین در کتیبه‌های موردمطالعه عبارت‌اند از: مضامین دینی، نمادهای حیوانی و گیاهی، مضامین عرفانی و ذکر نام کتیبه‌نگار که به مذهب تشیع و هویت ملی در دوره صفوی اشاره دارد. پرداختن به موضوعات اخلاق، مذهب، هنر و علم از دیگر مؤلفه‌های هویتی موجود در بنا منطبق با دوره صفویه است. برخی از این نقوش و مفاهیم موجود در هشتی نیز متأثر از بناهای دوره صفویه اصفهان بوده است.
