نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، عضو هیأت علمی مرکز بررسی‌های استراتژیک، معاون هماهنگی و برنامه‌ریزی مرکز بررسی‌های استراتژیک
2 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی سیاسی پژوهشکده امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی
چکیده
هویت ملی از مفاهیم اساسی نظم سیاسی اجتماعی است که با ویژگی‌های همبستگی ملی و انسجام نظام سیاسی نقش مؤثر و تعیین‌کننده‌ای در عرصه‌های مختلف جامعه دارد. از سویی در پرتو پیشرفت حیرت‌انگیز فناوری‌های نوظهور و تغییرات عمیق و شتابان جهانی، مدیران و سیاست‌گذاران کشورها کوشیدند به‌رغم تغییرات اجتناب‌ناپذیر بین‌المللی‌شدن، کشورشان را از تهدیدات جدی مصون بدارند تا آینده‌ی مطلوب و کم خطری برای کشورخود بسازند. هدف نوشتار حاضر، رصد تحولات هویت ملی در ده سال آینده ایران است و نیز درصددِ پاسخ به این پرسش اصلی است که سناریوهای محتمل هویت ملی ایران تا یک دهه آینده چه خواهند بود؟ روش‌های شبه دلفی، مصاحبه، پویش محیطی، تحلیل تأثیر متقاطع و سناریونویسی از تکنیک‌های آینده‌پژوهی است که در مقاله حاضر برای تدوین سناریوهای هویت ملی در افق زمانی 10سال آینده استفاده شده‌اند. یافته‌های مقاله شامل سناریوهای سه‌گانه خوش‌بینانه، میانه و بدبینانه است و نشان می‌دهد که هویت مدرن، توسعه و کارآمدی و تساهل و مدارا، عدم قطعیت‌هایِ کلیدیِ تأثیرگذار بر هویت ملی ایران در ده سال آینده است. از نظر خبرگان مشارکت کننده وقوع سناریوی میانه محتمل‌تر است.
کلیدواژه‌ها
)