نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران
2 دانشیار گروه علوم ارتباطات اجتماعی دانشگاه تهران
چکیده
در جامعه متکثر قومی افغانستان، رسانههای جمعی این کشور بازنمایی‌های گوناگونی از این تکثر ارائه می‌دهند، که در میان آنها شبکه تلویزیونی ملی افغانستان به دلیل ملی بودن جایگاه خاصی دارد. در این مقاله برای فهم نحوهی بازنمایی هویت ملی و قومی، اخبار تلویزیون ملی با روش تحلیل گفتمان تحلیل شده است. ابتدا اخبار این شبکه مورد مشاهده قرارگرفته و سپس مهم‌ترین سرویس خبری آن انتخاب(سرویس هشت شب) و تحلیل شده است. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که تلویزیون ملی افغانستان، بازنمایی هویت ملی و قومی در این کشور را بر مبنای سیاست «یکسان سازی» مطابق با سیاست ملت‌سازی دولت فعلی انجام می‌دهد. این شبکه در راستای همین سیاست، مؤلفه‌های هویتی یک گروه قومی خاص را به‌عنوان مولفه‌های هویت ملی قابل قبول برای همه، بازنمایی می‌کند، یک گروه قومی خاص را بسیار زیاد و دیگر گروه‌های قومی را بسیار کم بازنمایی می‌کند.
کلیدواژه‌ها
- احمدی، یوسف (1398)؛ عملکرد رسانههای جمعی در جامعه چند قومیتی افغانستان، رساله دکتری رشته ارتباطات جمعی، استاد راهنما، دکتر مسعود کوثری، دانشگاه تهران.
- ارزگانی، مسیح (1390)؛ افغانستان رنگین اقوام، کابل: انتشارات صبح امید، چاپ اول.
- تاپر ال، ریچارد (بی‌تا)؛ «قومیت، جایگاه و معنای آن در مردم‌شناسی ایران و افغانستان» ترجمه: سید ابوالقاسم حسینیون و عباس جلالی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، شماره مقاله 433.
- خانیکی، هادی (1392)؛ در جهان گفت‌وگو، تهران: نشر هرمس.
- خسرو، خالد (1393)؛ «سیاست قومی، هویت‌‌های بحران‌‌زا و روند ناقص توسعه دموکراسی» نوشتارهایی پیرامون دموکراسی افغانی؛ فرصت‌‌ها و چالش‌‌ها، کابل: انستیتوت مطالعات استراتژیک افغانستان.
- رحیمی، مجیب الرحمان (1398)؛ نقدی بر ساختار نظام در افغانستان، کابل: انتشارات عازم.
- روا، الیویه (1382)؛ «مجاهدین و آینده افغانستان» ترجمه: محسن شانه چی. به نقل از اسپوزیتو در کتاب انقلاب اسلامی و بازتاب جهانی آن، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
- غبار، میر غلام محمد (1967)؛ افغانستان در مسیر تاریخ، جلد اول، کابل: مطبعه دولتی.
- فرکلاف، نورمن (1379)؛ تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه‌‌ی: فاطمه شایسته پیران و همکاران، تهران: انتشارات دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانهها.
- فرهنگ، میر محمد صدیق (1992)؛ افغانستان در پنج قرن اخیر، قم: کمیسیون فرهنگی حزب وحدت اسلامی افغانستان.
- قانون اساسی افغانستان مصوب 1382، رسمی جریده، (جریده رسمی) شماره فوق‌العاده 818، کابل: وزارت عدلیه.
- قانون رسانههای همگانی، مصوب 1388، رسمی جریده، شماره فوق‌العاده، 982، کابل: وزارت عدلیه.
- گریگوریان، وارتان (1388)؛ ظهور افغانستان نوین، ترجمه: علی عالمی کرمانی، تهران: نشر عرفان.
- گلشنی، علیرضا، قاندی، محمدرضا (1391)؛ «روش تلفیقی برآیند نقد روش‌‌های کمی و کیفی»، مجله روش‌‌ها و مدل‌‌های روان‌شناختی، پاییز 1391، دوره 2، شماره 9.
- موسوی، سید عسکر (1387)، هزاره‌‌های افغانستان، ترجمه: اسدالله شفایی، قم: اشک یاس.
- منتظر قائم، مهدی (1379)، «رسانههای جمعی و هویت» فصلنامه مطالعات ملی، شماره 4، صص 249-270.
- مهدیزاده، سید محمد (1386)؛ رسانهها و بازنمایی، تهران: انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات رسانهها.
- نظری، علی‌اشرف و دیگران (1394)، «صداوسیما و بازنمایی فرهنگ و هویت در جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، سال شانزدهم، شماره 4.
- نهاد ریاست جمهوری (1386)؛ استراتژی انکشاف {توسعه} ملی افغانستان (رکن: فرهنگ، رسانهها و جوانان)، کابل، دارالانشای {دبیرخانه} استراتژی ملی انکشاف افغانستان: نهاد ریاست جمهوری.
- وفایی زاده، قاسم (1396)؛ سیاست ورزی قومی و مشارکت سیاسی جوانان در افغانستان، موسسه ابتکارات صلح افغانستان.
- هال، استوارت؛ گراسبرگ، لارنس (1397)، پروبلماتیک هویت در مطالعات فرهنگی هویت و جهانی‌شدن، ترجمه: سیاوش قلی پور و علیرضا مرادی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ دوم.
- تحقیقی تحت عنوان «تلویزیونی ملی با رهبری غیر ملی» قابل‌دسترس در تارنمای زیر: در تاریخ 23/12/1400 https://paykreports.com/
- گزارش روزنامه ماندگار «تبعیض و بی‌عدالتی در تلویزیون ملی بیداد می‌کند» قابل‌دسترس در تارنمای زیر در تاریخ 24/12/1400/ https://mandegardaily.com/?p=79749.
- Ahady, A (1995); “The Decline of the Pashtun in Afghanistan,” Asian Survey, Vol.35. No.7, (July), pp. 621-634.
- Barfield, Thomas (2004); “Problems in Establishing Legitimacy in Afghanistan,” Iranian Studies, Vol.37, No.2, (June), pp.263-293.
- Norman Fairclough, Language and power, London and New York: Longman. 1991, p.50
- Hall, S (1997); Representation: Cultural Representations and signifying Practices. London: Open University Press.
- Hall, S (2003); Representation, sage publication.
- Khalilzad Z (1984-85); The Politics of Ethnicity in Southwest Asia: Political Development or Political Decay? Political Science Quarterly, Vol.99, No.4. (Winter), pp.657-679.
- Mahtani, M (2001); “Representing Minorities: Canadian Media and Minority Identities,” in Canadian Ethnic Studies, Vol. 33 (3): 99-133.
- Nightingle‚ V. & Ross‚ K (2003); Media and Audiences‚ London: Mc Grow-hill
- Rasuly- Paleczek, G (2001); “The Struggle for the Afghan State: Centralization, Nationalism and the Discontent”, in van Schendel and Erik J. Zurcher, (eds.) Identity politics in central Asia and the Muslim World: Nationalism, Ethnicity and labour in the Twentieth Century, (London& New York: I.B. Tauris), pp.149-188
- Roy O. (2000); Why We is going on Afghanistan: The Afghan Crisis http://www.sam.gov.tr/perceptions//Volume5/Des 2000- in prospective, at; Feb 2001/ Volume VN 4 OLIVIRROY.pdf.
- Shahrani, M.N. (1986); Afghanistan: State and society in Retrospective, in E.W. Anderson and N. Hatch Dupree, (eds). The Cultural Basis of Afghanistan (London and New York), pp.21-50.
- Akseer, Tabasum. and others (2019); AFGHANISTAN IN 2019 A SURVEY OF THE AFGHAN PEOPLE, Asia Foundation, PDF.
- Tulloch, J (1993); “television and black Britons”, in Andrew Goodwin and Garry Whannel(eds), Understanding television, London: Routledge.
- Van Dijk, T (1989); “Mediating Racism: The Role of the Media in the Reproduction of Racism”, in R. Wodak (ed.), Language, Power and Ideology: Studies in Political
- Discourse, Amsterdam: John Benjamin.
)