نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور مرکز بهشهر. بهشهر. ایران

4 عضو هیئت‌علمی گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.22034/rjnsq.2023.345744.1413

چکیده

هویت ملی حاصل تعاملات اجتماعی بین افراد است و از عوامل متعددی تأثیر می‌‌پذیرد. یکی از عوامل تأثیرگذار بر شکل‌‌گیری هویت ملی افراد، سرمایه اجتماعی است. هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه بین سرمایه اجتماعی با هویت ملی زنان 18 تا 50 ساله ساکن شهرکرد است. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌‌نامه محقق ساخته است. جامعه آماری کلیه زنان ١٨ تا ٥٠ ساله ساکن شهرکرد در سال ١٤٠٠ است که بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن ١٣٩٥، تعداد آن‌‌ها 6004 نفر است. حجم نمونه در جامعه آماری شهرکرد با استفاده از فرمول کوکران معادل 364 نفر به دست آمد که برای دقت بیشتر پژوهش تعداد نمونه 500 نفر تعیین شده است. چهارچوب نظری تحقیق ترکیبی از نظریات دورکیم، پاتنام، بوردیو، کلمن و هالپرن در سه بعد اعتماد، مشارکت و تعاملات اجتماعی است. بر اساس یافته‌‌های به‌دست‌آمده، بین سرمایه اجتماعی و هویت ملی رابطه معناداری وجود داشت، همچنین، نتایج تحلیل رگرسیون چندمتغیره نشان داد که مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی‌‌(اعتماد اجتماعی، مشارکت، تعاملات اجتماعی) درمجموع 59 درصد از تغییرات متغیر وابسته (هویت ملی) را تبیین کردند.

کلیدواژه‌ها

  • ابوالحسنی، سید رحیم (1387)؛ «مؤلفه‏های هویت ملی با رویکردی پژوهشی»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 38، ش 4.
  • اتابکی، تورج (1381)؛ «آذربایجان و ناسیونالیسم ایرانی»، گفتگو، شماره 33، خرداد 1381، صص: 36-17.
  • اسماعیلی، رضا (1385)؛ «سطح‏بندی سرمایه اجتماعی در شهرستان‌های استان اصفهان»، فصلنامه رفاه اجتماعی، شماره 23، صص 225-248.
  • ازکیا، مصطفی؛ غفاری، غلامرضا (1380)؛ «بررسی رابطه بین اعتماد و مشارکت اجتماعی در نواحی روستایی شهرستان کاشان»، فصلنامه علوم اجتماعی، صص 31-3.
  • ازکیا، مصطفی؛ و غفاری، غلامرضا (1386)؛ توسعه روستایی با تأکید بر جامعه‌ روستایی ایران، تهران: نشر نی.

- اکبری، ا. (١٣٨٣)؛ نقش سرمایه اجتماعی در مشارکت: بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر مشارکت سیاسی، اجتماعی (مطالعه موردی روستای فارسنج از توابع سقز)، پایان‌نامه دکتری، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.

  • بوردیو، پیر (1384)؛ شکل‌های سرمایه، سرمایه اجتماعی، اعتماد، دموکراسی و توسعه، به کوشش کیان تاجبخش، ترجمه افشین خاکباز و حسن پویان، تهران: شیرازه.
  • تاجیک، محمدرضا (1379)؛ «روشنفکر ایرانی و معمای هویت ملّی»، فصلنامه مطالعات هویـت ملّـی، سال دوم، شماره 5، صص 67-11.
  • الطانی، ع (1387)؛ بحران هویت قومی در ایران، تهران، نشر شادگان.
  • حق وردی طاقانکی، مهدی (١٣٩٣)؛ نقش بازی‌‌های رایانه‌‌ای بر هویت فرهنگی دانش‌‌آموزان پسر متوسطه شهر شهرکرد، پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد.
  • حاجیانی، ابراهیم (1388)؛ جامعه‌‌شناسی هویت ایرانی، تهران، انتشارات پژوهشکده تحقیقات استراتژیک.
  • حاجیانی، ابراهیم (1379)؛ «تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه»، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم، ش 5.
  • جهانگیری، جهانگیر، معینی، مهدی (1389)؛ «بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و هویت ملی؛ نمونه موردمطالعه: دانشجویان دانشگاه شیراز»، مجلۀ علوم اجتماعی دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال هفتم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1389، صص 64-37.
  • چاوشیان، حسن (١٣٨١)؛ سبک زندگی و هویت‌اجتماعی: مصرف و انتخاب‌های ذوقی به‌عنوان شالوده تمایز و تشابه اجتماعی در دور مدرنیته اخیر، پایان‌نامه دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده علوم‌اجتماعی، دانشگاه تهران.
  • دانشپور، ‌سیدعبدالهادی ‌و‌‌ چرخچیان، ‌مریم (1386)؛ «فضاهای ‌عمومی‌ و‌ عوامل ‌مؤثر ‌بر‌ حیات ‌جمعی»، مجله باغ نظر، 4(7)، صص 28-19.
  • درستکار، آرنوش؛ صابری، هائیده؛ باقری، نسرین (1398)؛ «ارائه مدل ساختاری مشارکت اجتماعی بر مبنای خودکارآمدی، هویت اجتماعی و تاب‌‌آوری بر اساس نقش میانجیگری امید»، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سال 62، بهمن‌‌–اسفند 98، صص 502-495.
  • دهشیری، محمد‌‌رضا (1380)؛ «جهانی‌شدن و هویت ملی&ra