چكيده
هدف مقاله حاضر روشن کردن دو مسأله مهم هویت اروپایی و اتحاد اسلام است که آن را در مقطعی از تاریخ که مقارن آغاز جنگهای صلیبی و تکوین هویت اروپایی است، بررسی کرده است، که قابل تعمیم به دورههای بعدی و امروز نیز است. این پژوهش با روش تاریخی و با تکیه بر منابع دست اول و تحقیقات جدید و با نگرش تحلیلی به نگارش درآمده است. از میان روشهای تاریخی روش تطبیقی ـ مقایسهای انتخاب شده و عوامل مهم تکوین هویت یا عدم ایجاد آن را در اروپا و جهان اسلام بررسی کرده است. مقالهی حاضر به این نتیجه دست یافته که اروپاییان توانستهاند با ساختن «خود» مسیحی و اروپایی توأم با تصویرسازی منفی از اسلام و مسلمانان بهعنوان «دیگری»، هویت واحدی بسازند، اما به دلیل اهمیت کم جنگهای صلیبی برای جهان اسلام و اختلاف و تفرقه میان مسلمانان، اتحادی علیه حملات خارجی که به جهان اسلام میشد، به وجود نیامد و «خود» و «دیگری» هر دو در جهان اسلام ساخته شدند.
كليد واژهها: اسلام، مسیحیت، هویت اروپایی، اتحاد اسلام، جنگهای صلیبی
چكيده
این مقاله با رویکردی بین رشتهای با استفاده از نظریات علوم سیاسی، جامعهشناسی و علوم ارتباطات، نقش رسانه در بازنمایی هویت تمدنی و کاربست آن در ارتباطات بینالملل به این سؤال پاسخ میدهد که «آیا خاطره تاریخی مسلمانان از صلیبیگری غرب، میتواند بهعنوان ظرفیتی خبری جهت پیشبرد سیاست استکبارستیزی ج.ا.ا کاربست یابد؟». در قالب مدل فرایند سیاسی خط مشیگذاری عمومی، به تبیین حلقهی اول سیاستگذاری خبری یعنی شناسایی مسأله میپردازد. پژوهشگر تأثیر هویت بر روابط بینالملل را از دیدگاه سازهانگارانه و برخورد تمدنها تبیین کرده است و سپس با تشریح چیستیِ صفبندی هویت ضدصلیبی از منظر هانتینگتون، چگونگی استفاده از این ظرفیت در مواجهه با استکبار در حوزه سیاستگذاری خبری صداوسیما ج.ا.ا در تولیدات رسانهی برونمرزی را واکاوی کرده است. در پایان پژوهش ضمن تأیید امکان کاربست ظرفیت راهبردی مذکور چنین نتیجه میگیرد که ضعف اخبار برونمرزی صداوسیما در معرفی ایران بهعنوان مبارز علیه صلیبیگری نوظهور، یکی از عواملی است که موجب شده ج.ا.ا کمتر بتواند بر ریشههای عمیق هویتی جهان اسلام تکیه کند.
كليد واژهها: صداوسیما، سیاستگذاری خبر، هویت، برخورد تمدنها، جنگهای صلیبی.